Tak! W dniu dzisiejszym 90-te urodziny obchodzi Robotniczy Klub Sportowy „Raków”.  W związku z tym pragniemy przypomnieć historię naszego klubu. Zdecydowana większość opisu pochodzi ze starej odsłony rakow.com.pl

’

RKS Raków – HISTORIA

’

Pierwszym klubem sportowym działającym na terenie osiedla Raków była „Jedność”. Została ona założona jeszcze przed I wojną światową, a opiekowała się nią dyrekcja Huty „Częstochowa”, udostępniając klubowi odpowiedni lokal i wspierając go finansowo. Po odzyskaniu niepodległości rozpoczął działalność Klub Sportowy „Sparta”, posiadający drużynę piłki nożnej. Klub dysponował samodzielnym lokalem, a treningi i mecze odbywały się na adaptowanym do tego celu dawnym cyklodromie. W marcu 1921 roku, w wyniku starań działaczy Organizacji Młodzieżowej Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych (OM TUR), związanej z PPS, został założony Klub Sportowo-Footbalowy „Racovia”, nad którym patronat objął Komitet Dzielnicowy PPS i lokalny oddział Związku Zawodowego Metalowców. Prezesem Zarządu Klubu został Jan Łoboda, a oprócz niego w kierownictwie „Racovii” znaleźli się także: Jan Baścik, Marian Federak, Józef Kaźmierczak, Antoni Kiełbasiński, Wiktor Letkowski i Wacław Sobczyk.


Pierwszy prezes Racovii – Jan Łoboda


Jeden z pierwszych dokumentów Klubu ” Racovia „

„Racovia” była klubem typowo amatorskim, posiadającym w pierwszych latach istnienia tylko sekcję piłki nożnej, a zawodnicy występowali zwykle w zielonych koszulkach z czarnymi wyłogami oraz w czarnych spodenkach. Emblematem klubu była czarna tarcza z zieloną literą „R”. Potrzeby materialne i finansowe rozwiązywano w ramach własnych dochodów i możliwości. „Racovia”, podobnie jak wspomniana już „Sparta”, swoje mecze rozgrywała na cyklodromie (pomiędzy biegnącą obok huty linią kolejową a ulicą Łukasińskiego).
Oficjalny wniosek w sprawie rejestracji Klubu Sportowego „Racovia” został złożony w częstochowskim starostwie dopiero 24 kwietnia 1924 roku. W tym czasie prezesem był już Józef Kaźmierczak, a po jego wyjeździe do Ostrowca, pod koniec 1924 p.o. prezesa został Marian Federak. Natomiast niepowodzeniem zakończyły się podjęte również w tym roku próby zarejestrowania „Racovii” w Krakowskim Okręgowym Związku Piłki Nożnej – Podokręg Sosnowiec, co pozwoliłoby na dopuszczenie klubu do oficjalnych rozgrywek.

’
Nowemu zarządowi „Racovii”, z Janem Baścikiem jako prezesem, nie udało się też uporać z wymogami proceduralnymi, jakie stawiał wojewoda kielecki, a które były związane z rejestracją klubu. Nie widząc możliwości dokonania rejestracji, 20 lipca 1925 roku zarząd „Racovii” podjął uchwałę o rozwiązaniu klubu. Dopiero w 1927 roku, dzięki staraniom m.in. Józefa Baranowskiego, Antoniego Gładysza i Władysława Pachołka, „Racovia” została reaktywowana, ale jednocześnie zmieniono jej nazwę na Robotniczy Klub Sportowy „Raków” – Sekcja Sportowa OM TUR. Wówczas też przyjęto, że barwami klubu będą dwa kolory: czerwony i niebieski. Od razu rozpoczęto intensywne i systematyczne treningi, w których uczestniczyło około trzydziestu zawodników, a klub w roku 1928 został zarejestrowany w Kieleckim Okręgowym Związku Piłki Nożnej. Nadal posiadał on tylko jedną sekcję – piłkarską, a drużynę zgłoszono do rozgrywek mistrzowskich w najniższej klasie – C. Dopiero od roku 1936 „Raków” grał w klasie B, a dwa lata później wywalczył awans do klasy A. Dużym ułatwieniem dla rozwoju klubu było uzyskanie własnego lokalu przy ul. Limanowskiego 12 – przy świetlicy PPS, która nosiła nazwę „Echo Robotnicze”.

Drużyna Rakowa i Sparty z lat 1933 – 34

Drużyna Rks Raków z roku 1935. Stoją od lewej: Stanisław Aniołek, Edmund Buczkowski, Konstanty Zawadzki, Czesław Langier-kierownik drużyny, Józef Trauc, Mieczysław Andre, Bolesław Bojanek, Tadeusz Wawszczak, Józef Krauze, Czesław Hazler, Jan Andre, Marian Adamowski.

’

Jednym z pierwszych wyróżnień zdobytych przez RKS „Raków” był dyplom uzyskany w 1936 roku za zajęcie drugiego miejsca w rozgrywkach o puchar przechodni „Ekspresu Ilustrowanego”. W tym czasie poza sekcją piłki nożnej z inicjatywy Mariana Federaka utworzono przy klubie zespół mandolinistów, grupę teatralną i wokalną, a w roku 1938 powstała drużyna piłki siatkowej mężczyzn.

Po meczu Raków – Naprzód Radomsko w 1937 roku.

’

W okresie drugiej wojny światowej, gdy działalność klubów sportowych była zakazana, wielu działaczy i zawodników próbowało kontynuować uprawianie sportu. Wielu też uczestniczyło w działalności konspiracyjnej i w walkach na różnych frontach. Nie obyło się jednak bez bolesnych strat – m.in. w niemieckich obozach koncentracyjnych śmierć ponieśli byli prezesi „Rakowa” Marian federak i Konstanty Zawadzki. Z rąk Niemców zginęli też dwaj czołowi piłkarze – Mieczysław Andre i Stanisław Frocisz, a jeden z największych talentów w historii klubu – Józef Trauc, został postrzelony, co okupił trwałym kalectwem.

Drużyna piłkarska Rakowa z roku 1945. Stoją od lewej: Bronisław Michalczyk, Kazimierz Antas, Broniewski, Henryk Rogulski, Witold Rajczyk, Marian Rogulski, Stanisław Gęsiarz, klęczy: Witold Buczkowski, siedzą: Zygmunt Błaszkiewicz, Marian Kluska, Henryk Gomoluch

’

RKS „Raków” wznowił swą normalną działalność w marcu 1945 roku, niespełna dwa miesiące po wyzwoleniu Częstochowy spod okupacji hitlerowskiej. Pierwszym prezesem został Władysław Pachołek, a dużą pomoc klub otrzymał ze strony administracji Huty „Częstochowa i jej dyrektora – Tomasza Szwejkowskiego. Pod koniec lat czterdziestych klub znacznie rozszerzył zakres swej działalności – powstała sekcja tenisa stołowego, a z Zakładowego Domu Kultury przejęto sekcje: bokserską, szachową i piłki siatkowej mężczyzn. W 1948 roku została nieco zmieniona nazwa klubu – na Klub Sportowy Związku Młodzieży Polskiej „Raków”. Natomiast rok później, gdy została odgórnie wprowadzona nowa struktura organizacyjna polskiego sportu, „Raków” przeistoczył się w Koło Sportowe Zrzeszenia „Stal” przy Hucie „Częstochowa”. W tym samym 1949 roku rakowski klub odnotował pierwsze poważniejsze sukcesy: drużyna tenisistów stołowych zdobyła trzecie miejsce na Mistrzostwach Polski Klubów Robotniczych, a w turnieju indywidualnym trzecie miejsce wywalczył członek tego zespołu Lucjan Tomza. W 1951 roku, z inicjatywy Mariana Zdunkiewicza, powołany został Społeczny Komitet Budowy Stadionu. Obiekt ten, wraz z pawilonem sportowym i zapleczem, zlokalizowany przy ul. Obraniaka (obecnie ul. Limanowskiego), został oddany sportowcom 22 lipca 1955 roku. W tym czasie spore sukcesy odnosili rakowscy siatkarze: w 1954 roku uzyskali tytuł wicemistrza Polski Zrzeszenia Sportowego „Stal”, a w 1958 awansowali na jeden sezon do drugiej ligi. RKS „Raków” został reaktywowany na fali przemian społeczno-politycznych 8 czerwca 1957 roku, a jego prezesem został Jerzy Chybalski. Dokładnie rok później „Raków” otrzymał sztandar w barwach klubowych czerwono-niebieskich. Mniej więcej w tym czasie utworzono też nowe sekcje: koszykówki kobiet (1956) i mężczyzn (1958) oraz sekcję lekkoatletyczną (1960), której chlubą był późniejszy reprezentant Polski w skoku o tyczce i olimpijczyk z Tokio (1964) – Włodzimierz Sokołowski. „Oczkiem w głowie” działaczy i kibiców pozostawali jednak wciąż piłkarze, którzy w latach 1956-62 występowali w Śląskiej Lidze Okręgowej i w 1958 roku byli bliscy awansu do II ligi. Osiągnęli go 4 lata później pod wodzą trenera Władysława Siecha, a w sezonie 1962/63 tylko punktu zabrakło im do wejścia do ekstraklasy i musieli zadowolić się trzecim miejscem w II lidze (za „Szombierkami” Bytom i „Unią” Racibórz). Sytuacja powtórzyła się w sezonie 1964/65 (gdy przed Rakowem uplasowała się „Wisła” Kraków i GKS Katowice), zaś rok później „Raków” został zdegradowany do ligi międzywojewódzkiej. W roku 1967, jako reprezentanci tej klasy rozgrywkowej, piłkarze „Rakowa” odnieśli jeden ze swych największych sukcesów: wywalczyli awans do finału Pucharu Polski. Został on rozegrany 9 lipca w Kielcach, a Częstochowianie, prowadzeni przez trenera Jerzego Wrzosa, przegrali z pierwszoligową „Wisłą” Kraków 0:2 dopiero po dogrywce…

’
Na początku lat siedemdziesiątych „Raków” nieco ograniczył zakres swej działalności, likwidując cztery sekcje: koszykówki kobiet i mężczyzn (1970), lekkoatletyczną (1972) oraz piłki ręcznej kobiet (która istniała w latach 1967-1970). W roku 1978 piłkarze „Rakowa” ponownie awansowali do II ligi i występowali w niej do roku 1984 (z przerwą w sezonie 1980/81). Zwiastunem lepszych czasów dla częstochowskiej piłki był złoty medal Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży wywalczony w 1985 roku przez zespół juniorów prowadzony przez trenera Zbigniewa Dobosza (trzon drużyny stanowili Jerzy Brzęczek i Krzysztof Kołaczyk). W roku 1990 „Raków” po raz czwarty wywalczył awans do II ligi (trener Jan Basiński) i po kolejnych czterech sezonach w roku 1994 zajął w swojej grupie II ligi pierwsze miejsce i wreszcie awansował do ekstraklasy (trener Zbigniew Dobosz).

Rks Raków – Mistrzowie Polski Juniorów 1985
Stoją od lewej: Z.Dobosz, S.Synoradzki, G.Lelonek, A.Lampa, J.Bednarski, K.Kołaczyk, J.Kopij, Z.Wrotniak
W dolnym rzędzie: C.Suchan, J.Szuster, K.Kula, M.Zalas, J.Brzęczek

’

W I lidze „Raków” grał przez cztery sezony (1994-1998), zajmując kolejno miejsca: trzynaste, ósme, dziesiąte i osiemnaste. W ekstraklasie „czerwono-niebiescy” odnieśli 36 zwycięstw, odnotowali 37 remisów i ponieśli 63 porażki, zdobywając 136 punktów (bilans bramkowy: 120-186). Drużynę w tym czasie prowadzili trenerzy: Zbigniew Dobosz (do marca 1995) i Gothard Kokott (1995-1997), a w ostatnim pierwszoligowym sezonie: Hubert Kostka oraz Bogusław Hajdas, Jan Basiński, Adam Zalewski i Gothard Kokott (ponownie).
W 1999 roku piłkarze „Rakowa” (trener Zbigniew Dobosz) byli bliscy powrotu do ekstraklasy, ale musieli zadowolić się niepremiowanym awansem drugim miejscem w swojej grupie. Rok później było już znacznie gorzej (dwudziesta druga lokata) i „Raków” pożegnał II ligę. Gdy na początku sezonu 2000/01 z klubu odeszła grupa najbardziej doświadczonych zawodników, „Raków” kontynuował rozgrywki w III lidze, wystawiając samych juniorów, ale z góry było wiadomo, że nie będą oni w stanie utrzymać się na tym szczeblu rozgrywek. Wydawało się nawet, że i IV liga to dla nich „za wysokie progi”, gdyż na półmetku sezonu 2001/02 „Raków” zajmował przedostatnią, piętnastą pozycję w tabeli swojej grupy. W rundzie wiosennej było już znacznie lepiej – praca trenerów Zbigniewa Dobosza, Andrzeja Samodurowa i Henryka Turka przyniosła efekty i ostatecznie „Raków” zajął ósme miejsce. Oznaczało to, że regres został przełamany i stworzono podstawy do odbudowy drużyny z szansami na grę na wyższym szczeblu. Znacznie gorzej wyglądały sprawy organizacyjne i finansowe klubu, który nie potrafił się przystosować do nowych uwarunkowań ekonomicznych. Zakład Remontowo-Budowlany przy RKS „Raków”, który miał zdobywać środki na działalność statutową klubu, został zlikwidowany, a jego zadłużenie dodatkowo obciążyło klub. Nie doszło też do planowanego jeszcze w 1996 roku przekształcenia w sportową spółkę akcyjną. Ostatecznie, 19 lipca 2002 roku Konferencja Robotniczego Klubu Sportowego „Raków” jednogłośnie przyjęła uchwałę o likwidacji klubu. Wcześniej jednak, mając przede wszystkim na uwadze pracę z młodzieżą i kontynuację liczących ponad 80 lat tradycji rakowskiej piłki nożnej, z inicjatywy grupy pracowników huty i wydzielonych z niej spółek powstało nowe stowarzyszenie pod nazwą Klub Sportowy „Raków”, którego prezesem został Jarosław Ociepa. KS „Raków” już w sezonie 2002/03 przejął organizację i finansowanie udziału w rozgrywkach ligowych i pucharowych oraz wszelkich turniejach wszystkich drużyn piłkarskich (w różnych kategoriach wiekowych), które dotychczas występowały jako RKS Raków.

’
Sezon 2004/2005 przyniósł Czerwono-Niebieskim awans do 3 ligi po niezapomnianych barażach z Koszarawą Żywiec! Przypomnijmy, że zwycięzce dwumeczu wyłonił konkurs rzutów karnych. Na żywo to spotkanie śledziło od 10 do 12 tysięcy widzów w zależności od źródła. Były to chwile, których opowiedzieć się nie da, po prostu trzeba było to przeżyć! Po sezonie 2007/2008 liga piłkarska przeszła reorganizację i w ten oto sposób Raków znalazł się sztucznie „szczebel wyżej”. Obecnie stowarzyszenie KS Raków czeka na przemianę w spółkę akcyjną, a co za tym idzie na powrót do historycznej nazwy RKS Raków. Oby kolejne lata przyniosły nam tak długo wyczekiwane dni chwały… !